آشنایی با سیستم اسکادا
سیستم اسکادا به سیستمی برای جمع آوری و کنترل‌های نظارتی گفته می‌شود که در سیستم‌ها و اتوماسیون‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این سیستم به منظور کنترل نمودن فرآیندهای صنعتی یا فرآیندهایی که بر تجهیزات متعدد مبتنی هستند و نیز فرآیندهای زیر ساختی استفاده می‌گردد. نمونه این سیستم‌ها در تصفیه آب و فاضلاب و مزارع بادی و خطوط انتقال گاز یافت می‌شود. ایستگاه‌های فضایی و نیز کشتی و فرودگاه‌ها هم از دیگر موارد استفاده از سیستم اسکادا به شمار می‌روند. به همین خاطر جایگاه بالایی برای این سیستم در زندگی امروزه باید در نظر گرفت. در این مقاله به معرفی و شناخت این سیستم مدرن مشخصات آن می‌پردازیم.
حتما بخوانید:
مفهوم و معنای سیستم اسکادا چیست؟
این سیستم مرکزی بوده و کلیه فرآیندهای مربوط به کنترل و پایش در فرآیندهای تحت نظارت خود را انجام می‌دهد. این سیستم در بسیاری از اوقات پیچیده بوده و در یک منطقه گسترده پخش شده است. از دیگر ویژگی‌های این سیستم انجام خودکار و اتوماتیک تمام عملیات کنترلی است که به کمک ترمینال‌های کنترل منطقی و از راه دور هدایت می‌شوند. عملگرهای کنترلی در این سیستم با متغیرهای مورد پالایش مشخص خواهند شد. برای درک بهتر موضوع فرض کنید که بنا باشد تا کنترل کننده‌ی منطقی در این سیستم لازم است تا فلو را در سیال هدف مورد بررسی و پالایش قرار دهد. در این صورت تمام نقاط تنظیم فلو و شرایط اضطراری توسط این سیستم کنترل و ثبت خواهد شد. برای این منظور در بسیاری از پروسه‌ها نیاز است تا نمونه برداری صورت گیرد. این کار توسط واحدهایی به نام RTU و PLC انجام خواهد شد. بعد از این که این دو واحد اندازه گیری ها و گزارشات لازم را ثبت و تعیین کردند به کمک بخش دیگری به نام HMI به فرمتی که توسط انسان یا همان اپراتور قابل درک و مشاهده باشد تبدیل خواهد شد. این دستگاه در واقع در حکم یک رابط بین انسان و ماشین آلات محسوب می‌شود. سیستم اسکادا روی پایگاهی پیاده سازی می‌شود که داده‌ها در آن توزین شده باشند.
بخش‌های مختلف سیستم اسکادا
سیستم از دو بخش اصلی :
- نرم افزار
- سخت افزار
ساخته شده است. داده‌ها از طریق بخش سخت افزاری وارد سیستم شده و به کمک نرم افزار موجود در رایانه که نرم افزار اسکادا نام دارد مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. در هر سیستم اسکادا یک هارد دیسک نیز تعبیه شده است تا اطلاعات در درون آن ذخیره و ثبت گردد. اپراتور به اطلاعات این هارد دیسک دسترسی داشته و می‌تواند آن‌ها را چاپ نماید. اجزای تشکیل دهنده این سیستم کنترلی و هدایت کننده عبارتند از:
1- سیستم نظارت:
در این بخش داده‌های مورد نیاز به کمک حسگرهای و محرک‌هایی که در سیستم تعبیه شده است جمع آوری خواهد شد.
2- ترمینال از راه دور:
این بخش به تجهیزاتی فیزیکی مجهز بوده و وظیفه اصلی آن نیز تبدیل کردن سیگنال‌های الکتریکی دریافت شده از تجهیزات سیستم به سیگنال‌های دیجیتالی قابل رویت توسط اپراتور است.
3- بخش PLC :
این بخش که در واقع قسمت کنترل کننده‌ی منطقی در سیستم می‌باشد برای کنترل کردن فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بخش با قسمت RTU در ارتباط است.
4- رایانه‌های نظارتی:
کلیه فرآیندهای انجام شده در یک سیستم اسکادا در این قسمت مورد ارزیابی و کنترل قرار می‌گیرد.
5- بخش HMI :
کلیه داده‌ها و اطلاعات به دست آمده در دیگر بخش‌های سیستم توسط این قسمت به داده‌هایی قابل درک برای انسان تبدیل می‌گردد و به اپراتور نشان داده خواهد شد. اپراتور بر اساس داده‌های به دست آمده دست به مدیریت و اقدامات لازم و ضروری مانند تعمیر و نگهداری از بخش خاصی می‌زند. این اطلاعات اغلب به شکل نموداری و یا گرافیکی بوده و به صورت تصاویر دیجیتالی بر روی صفحات نمایش نشان داده می‌شوند.
اتوماسیون صنعتی اسکادا:
در واقع اسکادا بخشی از سیستم اتوماسیون صنعتی به حساب می‌آید. در هرم اتوماسیون صنعتی سنسورها و عملگرها در لایه‌های پایینی قرار می‌گیرند در حالی که سیستم اسکادا در بالاترین نقطه هرم جای دارد. در واقع اصلی‌ترین دستورات در این بخش صادر می‌شود و پایش اطلاعات مهم نیز در این بخش انجام می‌گیرد. بنابراین یکی از اصلی‌ترین بخش‌های هر سیستم اتوماسیون صنعتی از اسکادا تشکیل می‌شود.
مزایای استفاده از سیستم اسکادا در چیست؟
اطلاعات مجموعه از طریق اسکادا تبدیل به داده‌هایی گرافیکی و قابل نمایش بر مانیتور می‌شود. همچنین قادر است تا در موقعیت‌های اضطراری و بحرانی به خوبی تصمیم گیری کرده و عمل کند. از دیگر مزیت‌های استفاده از این سیستم امکان ارتقا و گسترش ساده آن است. در زمان نیاز می‌توان از حسگرها و عملگرهای بیشتری در سیستم تحت نظارت اسکادا استفاده نمود. به این خاطر در بیشتر اتوماسیون‌های صنعتی از اسکادا برای خودکار نمودن فرآیندها استفاده می‌شود.
کاربردهای سیستم اسکادا چیست؟
همانطور که پیشتر اشاره کردیم در اتوماسیون‌های صنعتی از اسکادا استفاده می‌شود. از مواردی که می‌توان با کمک این سیستم بهترین نتایج را در اتوماسیون صنعتی به دست آورد می‌توان به مواردی همچون:
- صنایع شیمیایی
- مراکز اتمی
- پالایشگاه‌ها
- نیروگاه‌های برق
- تولیدات فولاد
- حمل و نقل هوایی
- صنایع آب و تصفیه آب
- خطوط انتقال گاز و نفت
- تجهیزات مخابراتی
و موارد بسیار دیگری اشاره کنیم.
دکتر پی ال سی از جمله مراکز معتبر در کشور است که کلیه تجهیزات مربوط با اتوماسیون صنعتی و برق صنعتی را در بالاترین سطح کیفی و قیمت‌های مناسب و رقابتی عرضه می‌کند. همچنین برای دریافت خدمات مربوط اتوماسیون صنعتی و مشاوره و راه اندازی خط تولید میتوانید با مهندسین و مشاورین ما در گروه صنعتی سپیانی تماس حاصل فرمایید همچنین میتوانید با مشاورین ما در واتساپ همراه باشید .
مطالب دیگر:
سخن پایانی:
سیستم اسکادا یکی از سیستم‌های پر کاربرد در صنایع اتوماسیون شده است. این سیستم از بخش‌های مختلفی اعم از نرم افزاری و سخت افزاری ساخته شده است. با استفاده از اسکادا بهره‌وری و راندمان کاری مجموعه نیز به طرز چشمگیری بالاتر خواهد رفت. مزایا و ویژگی‌های این سیستم موجب شده تا مهندسین استفاده زیادی از آن در اتوماسیون‌های صنعتی به عمل آورند. برای تهیه تجهیزات مربوط به این سیستم و اتوماسیون صنعتی با متخصصین و گروه‌های معتبر مشورت نمایید.